Pacjent z wyłonioną stomią jelitową

Poradnik dla pacjenta i rodziny

WAŻNE ZASADY

Zmierz średnicę stomii przy pomocy dołączonej miarki (podczas pierwszych trzech miesięcy należy co 2 tygodnie sprawdzać rozmiar stomii, w tym okresie może ona zmieniać swój kształt i wielkość).
Jeśli potrzebna jest dodatkowa ochrona skóry, to po umyciu i osuszeniu posmaruj skórę kremem nawilżającym, przeznaczonym do stomii, odczekaj, aż krem się wchłonie i przyklej płytkę.
Otwór w płytce musi dokładnie obejmować stomię, ale jej nie uciskać (2 mm luzu między brzegiem stomii, a dociętym przylepcem).
Przed przyklejeniem ogrzej płytkę lub worek w dłoniach, albo pod ubraniem – zwiększy to jej przyleganie i elastyczność.
Możesz zastosować pas (dodatkowo mocowany do uchwytów w pierścieniu worka lub płytki).
Zapobiegaj nieprawidłowym zmianom skórnym wokół stomii:
– nie używaj benzyny, ani innych środków wysuszających skórę
– dokładnie obserwuj skórę
– delikatnie odklejaj worki, wykonuj toaletę i osuszaj skórę
– w przypadku podciekania treści jelitowej pod przylepiec, natychmiast wymieniaj worek

Obserwuj i oceniaj stomię pod względem:
– żywotności (kolor różowy)
– krwawienia
– zakażenia (zaczerwienienie, wyciek treści ropnej)
– wciągnięcia stomii
– wypadnięcia stomii
– przepukliny okołostomijnej
– zwężenia stomii
– niedrożności stomii
– kontaktowego zapalenia skóry
– owrzodzenia skóry
– zmian alergicznych

W przypadku zauważonych nieprawidłowości, skontaktuj się z lekarzem

INSTRUKTAŻ ZAKŁADANIA I WYMIANY SPRZĘTU STOMIJNEGO

Przygotuj potrzebne akcesoria.
Spryskaj przylepiec płytki środkiem w sprayu, ułatwiającym zdejmowanie worka.
Przyciskając jedną ręką napnij skórę przy płytce, a następnie ostrożnie ją odklej zaczynając od góry.
Zwilż chusteczki w ciepłej wodzie i starannie obmyj skórę wokół stomii.
Osusz skórę czystymi i suchymi chusteczkami.
Aby opróżnić zdjęty worek, przetnij dno i usuń zawartość do muszli klozetowej.

ZAKŁADANIE WORKA JEDNOCZĘŚCIOWEGO

Dotnij kształt otworu w płytce małymi nożyczkami do rozmiarów odpowiadających stomii.
Przed założeniem ponownie upewnij się, że skóra wokół stomii jest czysta i osuszona.
Na skórę wokół stomii możesz zastosować płyn ochraniający w sprayu lub chusteczki jednorazowe, po 20 sekundach od zastosowania można nakleić worek.
Dodatkowo możesz bezpośrednio wokół stomii zastosować pastę uszczelniająco – gojącą, zwłaszcza jeśli są nierówności, zapobiegnie to podciekaniu treści pod przylepiec.
Zdejmij, bezpośrednio przed nałożeniem, osłonkę z płytki (może być papierowa lub foliowa).

Rozpocznij nakładanie worka, przyklejając płytkę od dołu tak, aby otwór w płytce idealnie otaczał stomię.
Aby zapewnić bezpieczne przyleganie, po przyklejeniu płytki dociskaj ją palcami zaczynając od środka i kierując się w stronę krawędzi.
Częstotliwość zmiany worka:
– worki zamknięte zmieniamy po wypełnieniu 2/3 worka
– worki otwarte posiadają w dolnej części otwór zamykany na rzep
Należy je opróżniać po wypełnieniu 2/3 worka, nie odrywając przylepca. Jeżeli przylepiec dobrze utrzymuje się na skórze, może być przyklejony przez 2-3 dni.

ZAKŁADANIE WORKA DWUCZĘŚCIOWEGO

Dotnij kształt otworu w płytce małymi nożyczkami, pozostawiając 2-3 mm przerwy między brzegiem stomii, a dociętym otworem – miejsce to wypełnij pastą uszczelniająco – gojącą. Natomiast w przypadku płytki plastycznej, poszerz otwór palcami do rozmiarów odpowiadających stomii. Pamiętaj, że płytka musi dokładnie obejmować stomię, bez nadmiernego ucisku i drażnienia jej powierzchni.
Zwilż chusteczki w letniej wodzie i obmyj skórę wokół stomii, delikatnie ją osusz.
Przed założeniem ponownie upewnij się, że skóra wokół stomii jest czysta i osuszona.
Na skórę wokół stomii możesz zastosować płyn ochraniający w sprayu lub chusteczki jednorazowe, po 20 sekundach od zastosowania można nakleić płytkę.
Dodatkowo, możesz bezpośrednio wokół stomii zastosować pastę uszczelniająco – gojącą, zwłaszcza jeśli wokół stomii są nierówności, zapobiegnie to podciekaniu treści pod przylepiec.
Zdejmij osłonkę z płytki bezpośrednio przed jej założeniem.

Zaczynając od dołu załóż płytkę tak, aby otwór w płytce idealnie otaczał stomię. Dociśnij płytkę zaczynając od środka i kierując się w stronę krawędzi, aż nabierzesz pewności, że płytka ściśle i bezpiecznie przylega do skóry.
Załóż i zatrzaśnij worek na płytce. Aby szczelnie połączyć worek z płytką, przyciskaj do siebie palcami pierścienie (worka i płytki) wokół całego obwodu.
Pociągając za worek delikatnie w dół, sprawdź czy został bezpiecznie połączony z pierścieniem płytki.
W przypadku worka odpuszczalnego, zapnij na rzep ujście worka.
Wrzuć wszystkie odpady do jednorazowego worka, zwiąż go i wrzuć do kosza na odpadki.
Płytka może pozostawać na skórze 5-7 dni, wymienia się tylko worki (w przypadku zamkniętych) lub odpuszcza z worka zawartość. Przy zmianie worka przy płytce, wyczyść wewnętrzną powierzchnię płytki za pomocą chusteczki.

W DNIU WYPISU PACJENT OTRZYMUJE

Poradnik dla osób ze stomią.
Pisemne wskazówki na temat pielęgnacji stomii.
Wyprawki stomijne (worki różnych producentów sprzętu stomijnego).
Zlecenia na zaopatrzenie w środki pomocnicze.

Pacjent zostaje poinformowany o działalności Polskiego Towarzystwa Stomijnego POL-ILKO, poradniach stomijnych, czasopismach poświęconych problemom osób ze stomią („Kolory życia” i „Nasza Troska”).

ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA PACJENTÓW ZE STOMIĄ JELITOWĄ

Zabieg wyłonienia stomii prowadzi do znacznego skrócenia przewodu pokarmowego, a co za tym idzie skraca się droga trawienia pokarmu.
Jednak stosowanie podstawowych zasad prawidłowego żywienia pozwoli pacjentom na normalne funkcjonowanie oraz zmniejszy w dużym stopniu występujące niedogodności.

ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA

Posiłki należy spożywać powoli, zwracając uwagę na dokładne przeżuwanie pokarmu.
Spożywać 3-4 posiłki dziennie w regularnych odstępach czasu i o tych samych porach.
Nie spożywać nadmiernych ilości pokarmów, zwłaszcza w początkowym okresie po zabiegu – nowe produkty należy wprowadzać pojedynczo.
Potrawy przygotowywać z produktów świeżych, unikać produktów zawierających dużą ilość sztucznych dodatków (produkty o przedłużonej trwałości, gotowe zupy w proszku, sosy, itp.).
Częstymi dolegliwościami występującymi u osób ze stomią są biegunki, zaparcia oraz głośne oddawanie gazów o nieprzyjemnym zapachu.

BIEGUNKI w przypadku wystąpienia biegunki należy:

spożywać duże ilości płynów (gorzka herbata, napar z mięty, rumianku, czarnych jagód, woda mineralna niegazowana)
w przypadku nasilenia biegunki, zastosować 1-2 dniową głodówkę, przyjmować ewentualnie kleik z ryżu na wodzie
powoli wprowadzać takie produkty, jak: sucharki, ryż z jabłkiem, jasne czerstwe pieczywo, soki owocowe rozcieńczone (np. z czarnej porzeczki), kaszę mannę na mleku, mięso chude gotowane rozdrobnione, gotowane ziemniaki, marchew puree, itd.

Należy unikać

potraw pikantnych i tłustych
potraw smażonych
produktów wzdymających (kapusta, groch, cebula, kalafior)
surowych warzyw i owoców
ciemnego pieczywa, grubych kasz, itp.

ZAPARCIA

Aby zapobiec występowaniu zaparć, należy stosować dietę bogatą w błonnik: ciemne pieczywo, płatki owsiane, surowe warzywa i owoce (surówki) – buraki, marchew, pomidory, pietruszkę, seler, owoce świeże i suszone (np. śliwki).
Można stosować napoje mleczne fermentowane (jogurt, kefir, maślankę), które pobudzają pracę jelit.
Korzystnie wpływa również wypijanie na czczo wody mineralnej niegazowanej lub wody z miodem. Należy bezwzględnie uzupełniać płyny do ok 2,5l/dziennie – najlepiej woda mineralna niegazowana.

Należy unikać

potraw pikantnych i tłustych
produktów wzdymających (kapusta, groch, cebula, kalafior)
ryżu, pszennego pieczywa
czekolady, kakao, alkoholu.

Aby uniknąć głośnego oddawani gazów o nieprzyjemnym zapachu, należy unikać spożywania następujących produktów:

roślin strączkowych: fasoli, grochu
kapusty, kalafiora, brukselki
cebuli, czosnku
jaj i przetworów z jaj
ostrych przypraw
kawy, alkoholu
gazowanych napojów.